Ülkemiz, coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre şanslı durumdadır. EİE (Elektrik İşleri Etüt İdaresi) tarafından yapılan çalışmaya göre Türkiye’nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2640 saat (günlük toplam 7,2 saat), ortalama toplam ışınım şiddeti 1311 kWh/m²) olduğu tespit edilmiştir.

Aylara göre Türkiye güneş enerji potansiyeli ve güneşlenme süresi değerleri ise tabloda verilmiştir. Türkiye’nin en fazla güneş enerjisi alan bölgesi Güney Doğu Anadolu Bölgesi olup, bunu Akdeniz Bölgesi izlemektedir.

Arazi Uygulamalarında Saha Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

1. Tarım arazisi olmaması.
2. Kadastral yolu olması.
3. Enerji nakil hattına yakın olması.
4. 7-8 % güneye eğimli olması.
5. 15-20 dönüm büyüklüğünde olması.
6. Kolay kazılabilir olmalı.
7. Güneye bakan tarafının uzun olması.
8. Güneye bakan tarafının 140 m civarında olması durumunda 13-14 dönüm büyüklüğünde bir arazi yeterlidir.
9. Toprak yapısı kayalıklı olmamalı.
10. Çok sık elektrik kesilmeyen bir yerde olmalı.
11. Etrafında gölgelenmeye sebep verecek bir yapı olmamalı ve 25 sene boyunca olmayacağından emin olduğunuz bir arazi olmalı.
12. Sel ve heyelan riski olmamalı.

Şebeke bağlantılı, arazi uygulamalı projeler lisanslı üretim veya lisanssız üretim şeklinde olabilir. Lisanslı üretim 1MW üzerinde AC çıkış gücüne sahip sistemlerdir. Lisanssız üretim ise 1MW altında AC çıkış gücüne sahip sistemlerdir. Lisanssız üretim tesisi yapmak üzere izin almak için üretim noktasında tüketim yapan abonelik olması gerekmektedir, lisanslı da ise böyle bir zorunluluk yoktur. Lisanslı üretim için belirlenen kapasiteler doğrultusunda istekliler teklif yaparlar. Gerekli izinlerin alınması sonrası kurulacak sistem, şebeke ile senkronize çalışan inverterlar aracılığıyla panellerin ürettiği doğru akımı, 220V alternatif akıma çevirerek şebekeye besleme yapar.

Monokristal

Güneş hücrelerinde ışık emici madde olarak kullanılır. Tek bir kristal silikon yapıda bulunur. Hücreleşmez, düzensiz ve boşluklu yapı oluşturmaz. Monokristal güneş pilleri yaklaşık %20 verimlilik kapasitesindedir. Kalite ve verimlilik açısından en iyileridir ama üretimi, teknik ve zaman açısından uzun sürdüğü için pahalıdırlar. Monokristal güneş pilleri uzun vadeli yatırım için en iyi seçenektir. Güneş pilinin monokristal olması demek maddenin sadece maddenin sadece kristalinden oluşması ve materyalin atomar yapısının homojen olması demektir.

Polikristal

Polikristal güneş pilleri yaklaşık %16 verimlilik kapasitesindedir. Kalite ve verimlilik açısından monokristal kadar iyi olmasa bile en fazla üretilendir, nedeni ise maliyetinin daha düşük olmasıdır. Polikristal demek materyalin monokristale göre tek kristalden oluşmaması, yani materyalin tam olarak homojen olmamasıdır.

1) INVERTER

Doğru akımı (DC) alternatif akıma (AC) çeviren elektriksel bir güç çeviricisidir. İnvertör çıkışında üretilen AC güç, kullanılan transformatörlere, anahtarlama ve kontrol devrelerine bağlı olarak herhangi bir gerilimde ve frekansta olabilir. Güneş panellerinden sağlanan DC akım kontrollü bir şekilde AC akıma inverterlar sayesinde dönüştürülür.Böylece AC enerji ihtiyacı olan tüm sistemlere, elektronik cihazlara ve şebekeye bağlanarak enerji ihtiyacına cevap verebilmektedir.

2) INVERTER İZLEME SİSTEMİ

• Sistem verilerinin bilgisayarda D219 arşivlenmesi ve değerlendirilmesini sağlayan akıllı bir yazılımdır. Sistemin gösterdiği performans, kolay anlaşılır diyagram türleri ve grafikler yardımıyla kapsamlı bir analize dönüştürülür.
• Gerçek zamanlı veriler veya arşiv verileri kolay anlaşılır diyagram türlerine ve grafiklere dönüştürülür.
• Günlük, aylık ve yıllık veriler karşı karşıya getirilerek kıyaslanabilir.
• Servis bildirimleri veya enerji raporları e-mail yoluyla gönderilir.
• Veri kaydedicide depolanan sistem verileri düzenli olarak yazılıma eklenir.

Güneş paneli konstrüksiyon sistemleri, yapılarda tüm taşıyıcı sistemleri çelikten ve aliminyumdan üretilen geniş açıklıklara ve yüksekliğe ihtiyaç duyulan mekanlarda kullanılan çelik yapı sistemidir.

İmalat ve montajda işçilik ve zamandan tasarruf sağlar. Güneş paneli konstrüksiyonu yapılarda farklı kontrüksiyon sistemleri uygulanabilir.

Güneş paneli konstrüksiyon yapıların kurulumu hızlıdır, defalarca sökülüp tekrar monte edilebilir ve uzun ömürlüdür.

DC TOPLAMA PANOSU

Merkezi inverter kullanılan sistemlerde, panellerde üretilen DC elektrik DC toplama panolarında toplanır. Her dizi için birer DC toplama panosu oluşturulur. DC toplama panolarından Merkezi inverter sistemine Ana DC hat ile enerji taşınır. DC toplama panolarında gerekli güvenlik ve anahtarlama ekipmanları kullanılır.

AC TOPLAMA PANOSU

Dizi inverter kullanılması durumunda AC hat kablo bağlantılarının yapılması için kullanılan lokal panolardır. Bu panolarda toplanan enerji tek bir kablo ile ana toplama panasuna taşınır. Ara bağlantı ilave güvenlik ve anahtarlama mekanizmaları içermektedir. String sistemlerde Ana AC toplama panosuna ulaşamadan önce ara bağlantı ekipmanları ile AC güç toplanmaktadır.

AC toplama panoları veya merkezi inverter çıkışından alınan enerji güç kabloları ile ana toplama panosuna aktarılarak güvenlik ve kontrol altına alınır.

Ana toplama panosu enerji kalitesi ölçümü, sistem güvenliği ve iç ihtiyaç için gerekli ekipmanlarla donatılmaktadır.

Ana toplama panosunda toplanan elektrik enerjisi gerilim değerinin yükseltilmesi için yüksek akım limitlerinde çalışabilen AG şalter ile trafoya yönlendirilir.

Santralde üretilen enerjinin sisteme verilmesi için gerilim değerlerinin sisteme uygun olması gerekmektedir. Bunun için inverter çıkışından alınan 400 VAC gerilim trafo kullanılarak 34 kV AC seviyesine çıkarılır.

Gerilim değerleri 34 kV seviyelerine çıkarılarak enerjinin taşınması daha az kayıp ve düşük maliyetli olması sağlanmaktadır. Enerji santralinde 2 tip trafo sistemi kullanılmaktadır. Bunlar yağlı tip trafo ve kuru tip trafolardır.

Trafolar kullanılarak 34 kV seviyesine yüseltilen gerilim seviyesi orta gerilim OG olarak tanımlanmaktadır. OG sistemlerde geilim seviyesinin yüksek olması sebebi ile kablolar ve devre kesicilerin yalıtım ve güvenlik seviyeleri çok daha yüksek olarak imal edilmektedir.

34 kV seviyesine ulaşan enerjinin güvenli ve kontrollü bir biçimde enerji nakil hattına verilmesi için OG hücreler kullanılmalıdır.

Enerji bağlantı noktasından ya da santralden kaynaklanan sorunlar sebebi ile çift taraflı koruma sağlanması için ani açma ve kapamalar yapan kesiciler kullanılır.

OG hücreler ile bakım onarım çalışmaları vb. enerji kesintisi yapılması gereken durumlarda enerjinin kesiciler yardımıyla kesilmesiyle ayırıcılar kullanılarak kontrol ikinci bir koruma sağlanarak çift emniyetli olarak sistemin enerjisi kesilmektedir.

Güneş enerji santralinde üretilen enerji, trafolar ile yükseltilerek sisteme verilir. Sisteme verilen enerji yüksek gerilim seviyesine sahip olması sebebi ile Enerji Nakil Hattı ile Dağıtım Merkezi’ ne ulaştırılarak sisteme bağlantısı sağlanır. Enerji nakil hattı alüminyum çelik ilektkenler kullanılarak, beton ya da demir direkler ile tesis edilir.

PLC panosu santralde kullanılan ekipmanlardan (trafo, AC toplama panoları, AG ana dağıtım panosu, OG hücreleri, koruma röleleri) alınan sinyalleri scada sistemine ethernet veya fiber optik yoluyla gönderilmesini ve kontrol edilmesini sağlar.

PLC panosu ile tüm değerler scada sisteminden otomatik olarak müdahale edilebilir.

Scada, minimum maliyette daha çok ve daha kaliteli ürün üretmek, insan gücüne bağımlılığı azaltmak, can ve mal güvenliği sağlamak ve kaynakları verimli olarak kullanabilmek için çok önemli bir işletme aracıdır.

• Sistemde elektriksel ve endüstriyel parametrelerin bilgisayardan izlenebilmesi
• Ayarlanan değerler için alarm alabilme, yani geri besleme olaylarında alarm alabilmek
• İstenen değerlerin talep edilen doğrultuda periyotlarla kaydedilmesi
• Grafik izleme ve kaydetme imkanı
• Enerjı tasarrufuna imkan sağlayan veri tabanı
• Ürün bazına indirgenebilen enerji maliyeti
• Elektrik sarfiyatının faturalandırılması
• Tek bir merkezden yük kontrolü
• Arıza takibi

Solar kablolar; UV ışınlarına, ozona, kötü hava şartlarına uygun olup halojen gazı içermeyen, çapraz bağlı malzemeden üretilmiştir.

Yanmaya karşı dayanıklı olup alevi iletmezler. Sabit hareketsiz iç ve dş tesisatlarda, boru ve makaron içerisinde ve benzer kapalı sistemlerde kullanım için uygundur.

Güneş panelleri gibi çeşitli fotovoltatik sistem elemanlarının bağlantılarında kolaylık sağlamak üzere tasarlanmıştır. Beklenen ömrü 25 yıldır.

Temel topraklaması ve diğer bütün cihazların topraklamaları kesinlikle ayrı yapılmamalıdır. Eş potansiyel bara yapılıp tüm topraklamalar bu arada birleştirilir.

En uygun olanı temel topraklaması yapıp topraklamaları eş potansiyel baraya bağlamaktır. Buna imkan yoksa levha yerine topraklama çubuğu çakılarak yapılabilir.

Topraklamada önemli olan temas yüzeyi ve korozatif etkilere dayanımı düşünülerek yapılmalıdır. topraklama çubuklarının aralıkları çubuk uzunluğunun iki katı uzunluğunda ve mümkünse kaz ayağı şeklinde yapılmalıdır.Topraklama çubukları iniş iletkenleri ile toprak yüzeyinin en az 10-15 cm altında birbirine bağlanmalıdır.

Bunun nedeni kışın toprak yüzeyinde 5 cm’ e kadar donma tehlikesi olabilir.